Η ιδιαίτερη πατρίδα μας επιβίωσε μέσα στους αιώνες, όχι γιατί είχε πλούτο και μέσα, όχι γιατί ήτανε σταυροδρόμι οικονομικό ή πολιτισμικό, όχι γιατί παρήγαγε κάποιο προϊόν, αλλά γιατί παρήγαγε ανθρώπους.
Ανθρώπους που γίνονταν ένα με το χώμα, με τις σκιές του τοπίου, με τις αγωνίες του τόπου και τα βάσανα από τη φτώχεια, την ερήμωση και τις καταστροφές.
Όλα αυτά φτιάξανε μια μεγάλη άμυνα μέσα στο χώρο και το χρόνο, που δεν στηρίχτηκε σε τουφέκια και σε κανόνια, παρά στον ιδιαίτερο τοπικό πολιτισμό που ανέπτυξαν και σφυρηλάτησαν, και στην ψυχική ενότητα αλλά και την αυτοθυσία για τον τόπο μας.
Όσο μέσα στους αιώνες η Μουργκάνα έβγαζε στρατοκόπους που απλώνονταν σ' άλλους τόπους, τόσο φώλιαζε μέσα στην ψυχή και αυτών που έμεναν, αλλά και αυτών που προσωρινά έφευγαν, η λατρεία για τον τόπο μας.
Δεν γνωρίζω αν σ' άλλη περιοχή της χώρας υπάρχει τόσο έντονο το ψυχικό δέσιμο με τον τόπο, όσο των ανθρώπων της περιοχής μας. Γι' αυτό και το βιβλίο του Βασίλη Τσοπόκη, όσο και ο τίτλος του, ότι "Και πάλι θ' ανταμώσουμε", δεν είναι μια άμυνα και μια αγωνία, αλλά μια επιβεβαίωση, ότι η δύναμη της ενσωμάτωσης και της αφομοίωσης στην εποχή μας, ίσως μόνο τον Ηπειρώτη δεν θα μπορούσε να πλήξει, και ιδιαίτερα τον ακατάρριπτο δεσμό του με τη "μητέρα γη"...
[Αλέκος Παπαδόπουλος / προλογίζοντας το βιβλίο]
Διάβασα χτες [για τρίτη φορά και μάλιστα "μονορούφι"] το καταπληκτικό βιβλίο του Βασίλη Τσοπόκη: "Και πάλι θ' ανταμώσουμε" και μπορώ να πω πως το χάρηκα σαν να ήταν η πρώτη φορά. Έζησα ξανά τις περιπέτειες του Δονάτου και της παρέας του, από τα χωριά της Μουργκάνας, τη δύσκολη περίοδο της κατοχής. Ένα πολύ ζωντανό και με γρήγορη δράση βιβλίο, το οποίο πέρα από το ζωντάνεμα εκείνων των δύσκολων ημερών για όλο το έθνος μας, και ειδικότερα για τους απομονωμένους ακρίτες της Μουργκάνας, κρύβει μέσα του και την ψυχή και το πνεύμα εκείνων των ανθρώπων που κατάφεραν να επιζήσουν χάρη στην αλληλεγγύη, την ομόνοια και τα αγαθά και αγνά τους αισθήματα για το συνάνθρωπο.
Ίσως θα έπρεπε, διαβάζοντας το εξαιρετικό αυτό βιβλίο, να αναλογιστούμε και μεις, στις επίσης δύσκολες στιγμές που περνάμε, μήπως ο μοναδικός τρόπος για να τα καταφέρουμε θα είναι να μιμηθούμε τους ήρωές του, που είναι οι καθημερινοί άνθρωποι εκείνης της εποχής.
