Ἅγιος Γεώργιος ὁ "ἐν Ἰωαννίνοις μαρτυρήσας"
Ο Νεομάρτυρας Άγιος Γεώργιος γεννήθηκε το 1808 στον οικισμό Τσούρχλι (σημερινός Άγιος Γεώργιος Γρεβενών) του Νομού Γρεβενών. Οι γονείς του, Κωνσταντίνος και Βασιλική, ασχολούνταν με τη γεωργία και ήταν φτωχοί. Σε ηλικία 8 ετών έμεινε ορφανός και αναζήτησε εργασία στα Ιωάννινα. Εκεί έγινε σεϊτζής (ιπποκόμος) του Χατζή Αβδουλά, αξιωματικού του Ιμίν Πασά. Στην υπηρεσία του Χατζή Αβδουλά παρέμεινε για περίπου οκτώ χρόνια.
Το 1836, ο Γεώργιος αρραβωνιάστηκε μια νεαρή ευσεβή Γιαννιώτισσα, την Ελένη. Την ημέρα των αρραβώνων του, όμως, συκοφαντήθηκε από ένα Οθωμανό Χότζα ότι είχε εξισλαμιστεί κατά τα προηγούμενα χρόνια και επανήλθε στην ορθόδοξη πίστη. Όταν ρωτήθηκε στο δικαστήριο ο Γεώργιος, χωρίς φόβο ομολόγησε ότι γεννήθηκε από χριστιανούς γονείς και ότι παρέμεινε χριστιανός καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Η ακρίβεια των λόγων του πιστοποιήθηκε και από το γεγονός ότι ήταν απερίτμητος και τελικά αφέθηκε ελεύθερος.
Δεν είναι εντελώς ξεκάθαρο πότε νυμφεύτηκε. Πιθανότερες ημερομηνίες είναι ο Αύγουστος του 1836 ή ανήμερα της γιορτής του Αγίου Δημητρίου του ίδιου έτους, δηλαδή 26 Οκτωβρίου 1836, ενώ κάποιοι υποστηρίζουν ότι παντρεύτηκε τον Ιανουάριο του 1837.
Το Μαρτύριο
Το 1837 προσλήφθηκε ως ιπποκόμος στον Μουσελίμη των Φιλιατών, από όπου επέστρεψε στα Ιωάννινα το Δεκέμβρη του ίδιου έτους για τη γέννηση και τη βάφτιση του γιου του.
Εκεί, στις 12 Ιανουαρίου 1838, ημέρα Τετάρτη, ο ίδιος Χότζας τον συκοφάντησε και πάλι ότι ευτελίζει τη μουσουλμανική πίστη, κατηγορώντας τον ότι ενώ προηγουμένως ήταν Οθωμανός, τώρα είναι Χριστιανός, παντρεμένος με Χριστιανή και ότι βάφτισε και το παιδί του χριστιανό.
Αφού τον συνέλαβαν, τον έκλεισαν στη φυλακή και τον πίεζαν να αλλαξοπιστήσει. Εκείνος όμως παρέμεινε αμετάπειστος, ομολογώντας ακατάπαυστα τη χριστιανική του πίστη. Ο κλήρος και ο λαός των Ιωαννίνων μάταια προσπάθησαν να προλάβουν την άδικη απόφαση του Τούρκου δικαστή κατά του Γεώργιου. Ο μητροπολίτης Ιωαννίνων, Ιωακείμ ο Χίος, μόλις πληροφορήθηκε τα γεγονότα, πήγε στο δικαστήριο για να υπερασπιστεί το Γεώργιο, αλλά ενώ προέβαλε σοβαρά επιχειρήματα, κανένα από αυτά δεν έγινε αποδεκτό. Την επόμενη μέρα, στο δικαστήριο, προσπάθησαν να πείσουν το Γεώργιο να αλλαξοπιστήσει, προτείνοντάς του σημαντικές θέσεις και αξιώματα. Εκείνος εμμένει στην πίστη του ομολογώντας για ακόμα μια φορά: "Χριστιανός είμαι". Έτσι το μαρτύριο αρχίζει.
Τον μαστιγώνουν ανελέητα, τον καίνε με βραστό λάδι και κερί, του τρυπούν τα νύχια με ακίδες, βάζουν βαριά πέτρα στο στήθος του, την οποία μόλις και μετά βίας σηκώνουν είκοσι άνδρες. Ο Γεώργιος υπομένει γενναία λέγοντας με απλότητα: «Είμαι Χριστιανός και Χριστιανός θα πεθάνω».
Την Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 1838, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Αντωνίου, ο Άγιος απαγχονίστηκε. Το ιερό λείψανό του παρέμεινε κρεμασμένο μέχρι τις 19 Ιανουαρίου, διάστημα κατά το οποίο παρατηρήθηκαν πολλά θαυμαστά σημεία της αγιότητάς του. Ήδη από το βράδυ της Δευτέρας, 17 Ιανουαρίου, ένα φως κατέβαινε από τον ουρανό και στεφάνωνε το κεφάλι του Νεομάρτυρα. Το φως αυτό εμφανιζόταν κάθε βράδυ για όλο το τριήμερο κατά το οποίο ο Νεομάρτυρας Γεώργιος παρέμεινε απαγχονισμένος. Κατόπιν το σκήνωμά του αγοράστηκε με αντίτιμο 300 γρόσια καθώς φαίνεται από το κατάστιχο της Μητρόπολης των Ιωαννίνων και ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων, Ιωακείμ ο Χίος, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Γρεβενών και Άρτης, ενταφίασε το Νεομάρτυρα με τιμές στη δυτική πύλη του ιερού βήματος του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Αθανασίου. Το μαρτύριο και την ταφή του Γεώργιου ακολούθησαν πλήθος θαυμάτων, αδιάψευστα πειστήρια της αγιότητάς του.
Στις 25 Οκτωβρίου 1971 έγινε η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του, τα οποία εναποτέθηκαν στο ομώνυμο ναό των Ιωαννίνων, στην Πλατεία Πάργης. Ιερός ναός αφιερωμένος στο μνήμη του Αγίου υπάρχει και στη γενέτειρά του, Άγιο Γεώργιο Γρεβενών, όπου φυλάσσεται τμήμα το ιερού του λειψάνου.
Πηγή: «ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ»
Από το βιβλίο «ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΦΙΛΙΑΤΙ» των Γιώργου Κώτση- Παύλου Μαντέλου
Μελετώντας το βιβλίο «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ» του Βασίλη Κραψίτη, το οποίο εκδόθηκε στην Αθήνα το 1988, μου έκανε εντύπωση, στις σελίδες 102,103,104, το μέρος της βιογραφίας του Νεομάρτυρα και η αναγραφόμενη σχέση του με το Φιλιάτι. Ήταν η πρώτη φορά που είδα καταγεγραμμένη τη σχέση του Νεομάρτυρα με το Φιλιάτι, στο παρακάτω κείμενο του βιβλίου, ενώ διατηρούσα στην μνήμη μου μια άλλη προφορική μαρτυρία συγγενικών μου προσώπων. Μια μαρτυρία από τις αείμνηστες Φοινικιώτισσες Σοφία Μηνίνα- Μαρτίκου και Ευθαλία Καπλάνη- σύζυγος αργότερα του Χρήστο Σταύρου (Ταβαντζή), οι οποίες το 1930 ήταν μαθήτριες στο Οικοτροφείο Θηλέων Φιλιατών (αργότερα Οικοκυρική Σχολή) .
Το οίκημα που στεγάζονταν το Οικοτροφείο Θηλέων εκείνη την εποχή, ήταν ένα πολύ μεγάλο παλιό αρχοντικό (σαράι), στη θέση που είναι σήμερα το σπίτι του Θύμιο Μπούτζη στο Φιλιάτι. Είχε πάρα πολλά δωμάτια και χώρους και στέγαζε για χρόνια το Οικοτροφείο και αργότερα πολλές οικογένειες είχαν μείνει εκεί. Προπολεμικά το διαχειρίζονταν η μουσουλμάνα Μινέκω, μαζί με τον πεθερό της τον Τζο Μέτε. Από έρευνες που έχω κάνει και πληροφορίες πού είχα κατέληξα πως το σπίτι αυτό ανήκε κάποτε, στο Χαϊρεντίν Ντογιάκα- που προφανώς ήταν ο Μουτεσελίμης Φιλιατών όπως αναφέρει ο Κραψίτης στο παρακάτω σχόλιο του βιβλίου του. Ήταν λέγανε πολύ μορφωμένος, αξιωματούχος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ο οποίος, λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση και την οριοθέτηση των συνόρων έφυγε για την Αλβανία ή Τουρκία.
 |
Αυτή την προφορική μαρτυρία θέλησα να κρατήσω ζωντανή με το παρόν γραπτό μου, για να την μάθουν και οι νεότεροι. Η πλατεία που υπάρχει εκεί όπου ήταν το σπίτι φέρει το όνομα «πλατεία Νεομάρτυρος Γεώργιου», που σημαίνει ότι οι παλιοί Φιλιαταίοι που είχαν ονοματοθετήσει δρόμους και πλατείες γνώριζαν την ιστορία.
[Γάκης Βουτσής]
Πηγή: ιστοσελίδα «ΝΕΑ των ΦΙΛΙΑΤΩΝ»
