Το
Μαυρονόρος και οι Μαυρονορίτες αποτελούν κομμάτι της Γλούστας και βέβαια
αδιάψευστη ιστορική μαρτυρία αποτελεί το μνημείο που στήθηκε μπροστά από την εκκλησία του Αϊ-Γιάννη, το
οποίο κατασκευάστηκε από τους Μαυρονορίτες και θυμίζει σε όλους πως στο σημείο
αυτό το 1866, στις 14 Σεπτεμβρίου - την ημέρα του Σταυρού - 40 οικογένειες από
τη Γλούστα, το Γαρδίκι, τα Βορτόπια και τα Τσιμπουκάτικα (Λέκουφα) άφησαν τα
χωριά τους και τα σπίτια των προγόνων τους και εγκαταστάθηκαν στο Μαυρονόρος,
στις πλαγιές του Κασιδιάρη, βουνού αντικρινού της Μουργκάνας.
Ο
Μαυρονορίτης Γιάννης Θ. Μούτσιος στο βιβλίο του: «ΤΑ ΠΑΝΩΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ»,
Γιάννενα 1998, αναφέρει σχετικά:
…Οι κάτοικοι
του Μαυρονόρους διατηρούν και σήμερα τους δεσμούς τους με τα πατρογονικά χωριά,
αρκετοί απ’ αυτούς έχουν τα ίδια επώνυμα και συμμετέχουν σε κοινές εκδηλώσεις.
Σε ανάμνηση μάλιστα του γεγονότος του αποχωρισμού στήθηκε από τους
Μαυρονορίτες, στην εκκλησία του Αϊ- Γιάννη στη Γλούστα, αναμνηστική πλάκα που
αναφέρει τα εξής:
ΑΠΟ ΕΔΩ
ΞΕΚΙΝΗΣΕ
Η ΙΣΤΟΡΙΑ
ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΝΟΡΟΥΣ
ΤΟ 1866 ΣΤΟ
ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥΤΟ
ΕΓΙΝΕ Ο
ΧΩΡΙΣΜΟΣ
Η ΠΛΑΚΑ
ΤΟΥΤΗ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ
ΤΩΝ
ΜΑΥΡΟΝΟΡΙΤΩΝ (24-6-1979)
Τη δραματική
αυτή φυγή των κατοίκων των 16 χωριών απαθανάτισε η δημοτική μούσα με τον
καλύτερο τρόπο στο παρακάτω δημοτικό τραγούδι, που διέσωσε ο Ελ. Μούτσιος στο
προαναφερόμενο βιβλίο του:
«Στην Πλάκα
και στην Πλόκιστα Τούρκος να μη πατήσει,
το βάλανε
πέντε χωριά, πέντε κεφαλοχώρια,
η Λίστα και
ο Τσαμαντάς, ο Λιας και το Μπαμπούρι,
της Γλούστας
τα κακά θεριά Τούρκο δεν προσκυνάνε,
σηκώθηκαν
και φύγανε, στο Μαυρονόρος πάνε».
