[ Αναδημοσίευση από το ιστολόγιο: Κάτοψη ]
Ο ξεσηκωμός των αγροτών της Μουργκάνας τιμήθηκε υποτονικά!
Στο φως ντοκουμέντο για τον ηγέτη της επανάστασης των 16 χωριών Χρ. Χρηστοβασίλη...
Υποτονικά(*) τιμήθηκε στο Κεφαλοχώρι Φιλιατών ο ξεσηκωμός των αγροτών της Μουργκάνας. Ενώ θα έπρεπε την εκδήλωση να την αναλάβει το κράτος, μόνο η αδελφότητα Κεφαλοχωρίου (Γλούστας) ενδιαφέρθηκε.
Το πρωί της Κυριακής τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο του αγροτικού κινήματος, που βρίσκεται στον αϊ-Δημήτρη, ενώ το βράδυ διοργανώθηκε παραδοσιακό γλέντι στο οίκημα της αδελφότητας, στην πλατεία του χωριού, στην Παλιοκούλα.
Πολύ καλή η πρωτοβουλία της αδελφότητας, αλλά τον αγροτικό
ξεσηκωμό της Μουργκάνας, οφείλει να τον αναγνωρίσει και να τον τιμήσει
πρωτίστως το ελληνικό κράτος. Είναι και τώρα απών, όπως ήταν και τα
χρόνια του ξεσηκωμού.
Επειδή το κράτος αδιαφορεί, έχει ενδιαφέρον η πρόταση του Χριστόφορου Πουλίζου: "Μήπως ο εορτασμός για το αγροτικό κίνημα των 16 χωριών της Μουργκάνας θα μπορούσε να αποτελέσει μια αφορμή και μια ευκαιρία για σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των κατοίκων της περιοχής με το να αναλαμβάνει κάθε χρόνο και ένα διαφορετικό χωριό με την αδελφότητά του να κάνουν την εκδήλωση και ένα πανηγύρι προς τιμήν των προγόνων μαςμε τη βοήθεια και την υποστήριξη της Ομοσπονδίας Μουργκάνας, ώστε να αναβαθμιστεί η συγκεκριμένη εκδήλωση και να δοθεί η ευκαιρία να συμμετέχουν ακόμα περισσότεροι κοντοχωριανοί και συμπατριώτες;".
***
Με την ευκαιρία φέρνουμε στο φως ντοκουμέντο για τον ηγέτη της επανάστασης των 16 χωριών Χρ. Χρηστοβασίλη. Όπως γράφει η εγγονή του Δροσιά Κατσίλα, ο Χρ. Χρηστοβασίλης...
"από τις αρχές του 1913 αναμίχθηκε στο
ζήτημα των δεκαέξι χωριών της επαρχιας Φιλιατών (Τσαμαντά, Μπαμπούρι,
Λειά, Γλούστα, Λίστα, Τσαρακλιμάνι, Κούτσι, Λεπτοκαρυά, Μπράνια, Λύκου,
Ραβενή, Κόκκινο Λιθάρι, Μαλούνι, Κεραμίτσα, Λίμποβο, Κεραμίτσα καιτα
εξαρτήματά τους Αχούρια Αγίων Πάντων, Φατήρι, Γολάς, Αράχωβα, Ζεϊνέλ,
Βορτόπι, Ξέχωρο και Πόβλα). Αυτά τα χωριά μετά το θάνατο του Αλή πασά,
από τον επόμενο πασά Εμίν, ως κεφαλαιοχώρια, δηλαδή ως ιδιοκτησία των
κατοίκων τους, στους οποίους δόθηκαν και οιανάλογες σφραγίδες ως το
1866. Με την έκρηξη της Κρητικής επανάστασης, και την κατακραυγή που
δημιουργήθηκε για τους Έλληνες υπηκόους της αυτοκρατορίας, δύο μεγάλες
τουρκαλβανικές "φάρες" από τους Φιλιάτες, οι αγάδες Ντεμάτες και οι
Σεϊκάτες, κατόρθωσαν να αναλάβουν, με τη συγκατάθεση του γενικού
διοικητή Ιωαννίνων, τη φρούρηση των παραλίων απέναντι από την Κέρκυρα.
Οι αγάδες σκέφτηκαν να επωφεληθούν και κατηγόρησαν τα δεκαέξι χωριά της
επαρχίαςΦιλιατών και κάποια γειτονικά τους ότι έτρεφαν επαναστατικές
διαθέσεις έναντι της Τουρκίας. Με αυτό τον τρόπο θέλησαν να
τσιφλικοποιήσουν τα δέκα έξι χωριά, τα οποία έπρεπε πλέον να πληρώνουν
φόρο υποτέλειας (κεσίμι) σε αυτούς. Οι κάτοικοι αρνήθηκαν. Τότε άρχισε
μια σειρά διώξεων, απομακρύνσεων, εμπρησμών, βασανισμών, φυλακίσεων και
φόνων για τους κατοίκους.
Μετά
την απελευθέρωση οι αγάδες συνέχισαν να απαιτούν τον ίδιο φορο. Οι
κάτοικοι εξοργισμένοι με το θράσος τους, ενώθηκαν και πραγματοποίησαν
την πρώτη τους συνέλευση στη Γλούστα Φιλιατών, στις 29-7-1913,
αναθέτοντας στο Χρηστοβασίλητη λύση του προβλήματός τους. Ο
Χρηστοβασίλης έστειλε ένα υπόμνημα στο γενικό διοικητή Ηπείρου Γεώργιο
Χρηστάκη Ζωγράφο, τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλοκαι τον υπουργό
Εσωτερικών Εμμανουήλ Ρέπουλη, για να τους ενημερώσει. Οι αγάδες
κατήγγειλαν τον Χρηστοβασίλη ως πρωταίτιο του κινήματος. Ο δε Ζωγράφος
φοβούμενος ταραχές, σκέφτηκε να φυλακίσει το Χρηστοβασίλη. Ο επιθεωρητής
της δικαιοσύνης Λ. Λουκάκος, όμως, τον απέτρεψε, γιατί ήταν της γνώμης
πως η σύλληψη του Χρηστοβασίλη θα προκαλούσε έκρηξη του αγροτικού
ζητήματος στην Ήπειρο.
Στη
δεύτερη γενική συνέλευση, που έγινε στη Γλούστα στις 13 Σεπτεμβρίου
1913, οι κάτοικοι των δέκα έξι χωριών εξέλεξαν μια τριμελή επιτροπή από
τους Χ. Χρηστοβασίλη, Δωρόθεο (αρχιμανδρίτη) και Νικόλαο Νίτσο, με
πρόεδρο το Χρ. Χρηστοβασίλη.
Η
ελληνική κυβέρνηση όχι μόνο αδράνησε στα αιτήματα των χωρικών, αλλά
υπήρξαν και κάποιοι που θέλησαν και να τιμωρήσουν τους υπεύθυνους, όπως ο
γενικός διοικητής Ηπείρου Αριστ. Στεργιάδης που τους απείλησε με
τουφεκισμό.
Τοθέμα λύθηκε τελικά στο Πρωτοδικείο Ιωαννίνων, στις αρχές του 1931, αλλά η κοινή γνώμη είχε ήδη αφυπνισθεί". _________________________
(*) Όπως μας διευκρίνησε η Α' αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Μουργκάνας κα Σωτηρία Μούτσου-Χίνου από την Ομοσπονδία έχει παρθεί απόφαση ώστε ο εορτασμός για τον αγροτικό ξεσηκωμό των 16 χωριών της Μουργκάνας να γιορτάζεται κάθε τρία χρόνια με την ευθύνη της Ομοσπονδίας.
Επίσης στα ενδιάμεσα χρόνια τελείται στο χώρο του μνημείου, στον Αϊ Δημήτρη, μνημόσυνο και γίνεται μικρής κλίμακας εκδήλωση από την αδελφότητα Κεφαλοχωρίου (Γλούστας).
